Terug in de tijd en de evolutie van fatsoen. Van 'mijnheer' tot het geven van High Fives. Wat is onze norm in 2024?
Lichamelijk was de aftakeling al begonnen maar heel soms begin ik me geestelijk een oude man te voelen. Dat gebeurt vooral als ik refereer aan vroeger ten aanzien van de opvoeding, bejegening, respect, autoriteit, enz, enz.
Want vroeger waren we een stuk vriendelijker tegen elkaar, luisterde we naar het gezag, zeiden we mijnheer of mevrouw tegen de meester of juf, dank je wel als je een plakje worst kreeg, stonden we op in de bus of tram als er een ouder persoon binnen kwam, keken we naar achter als we de deur opende zodat de persoon achter je deze niet in zijn gezicht kreeg, lieten we ouderen mensen voor, enz, enz, enz.
Sterker nog; we werden er in de klas beoordeeld op de competenties, gedrag en vlijt. Naast goed kunnen rekenen, schrijven, lezen, buitenlandse talen werd je in de klas ook ‘opgevoed’ in het zijn van een goed en aardig (gedrag) en gedreven (vlijt) mens.
En het vertrouwen in het ‘gezag’ werd altijd bevestigd door ouders in het algemeen en die van mij in het bijzonder. Als ik er weer eens werd uitgestuurd (En dat gebeurde met grote regelmaat) dan kozen zij altijd de zijde van de leerkracht die dat had gedaan ondanks het feit dat ik vond dat het niet mijn schuld was. Coûte que coûte; ‘ik was fout en mocht een aantal weken op de niet zo leuke blaren zitten’. Zo werd ik een keer aangehouden door de politie en moest ik mee naar het bureau. Nadat ik 2 uur in mijn cel had gezeten hoorde ik het luikje van de deur opengaan en zag daar de ogen en het silhouet van mijn vader. I.p.v. van mij te vragen hoe het ging, riep hij heel hard door de deur; ‘Nee, die ken ik niet’. Direct na deze opmerking sloot de politieman het luik en liet mij nog 4 uur achter in de kille en koude cel. Toen ik thuis kwam zat mijn vader triomfantelijk aan tafel en waren hij en ik ervan overtuigd dat dit NOOIT meer ging gebeuren. Ik had mijn les geleerd en goed ook.
Natuurlijk evolueert ook het opvoeden van kinderen. Ouders of leerkrachten willen het toch anders doen dan hun eigen ouders of collega’s. Het moet vrijblijvender, optimistischer en minder hiërarchisch. U is out, tutoyeren is in, mijnheer of mevrouw is verdrongen door een voornaam. Een handdruk is vervangen door the box, een High of Low Five, de elleboog (Corona Variant) of een Ramram. De vaste draaitelefoon is inmiddels een hypermoderne smartphone en als je die gebruikt beland je in een wereld van mooie en soms hele brutale mensen, talloze mogelijkheden, bucket challenges, stoere en gedurfde acties en natuurlijk ook heel veel leuke filmpjes!! En die wereld wordt uiteindelijk je droom en misschien ook je referentie.
Uitgangspunt in alle gevallen is dat ouders, leerkrachten en anderen (het gezag) het goed willen doen. Plezier, leuk, goed, gaaf, kicken is de norm. Ze willen dat ze geen fysieke of emotionele pijn hebben en dat uitgangspunt is prima en begrijpelijk.
Maar naar aanleiding van een artikel in het AD waarin bleek dat we onfatsoenlijker en asocialer worden, roep ik iedereen op om toch weer eens na te denken over onze waarden en normen. Normen en waarden, twee verschillende begrippen die we graag als één laten klinken. Normen zijn ongeschreven regels over hoe je je hoort te gedragen. Waarden zijn de achterliggende idealen die als waardevol worden aangeduid; dingen die je belangrijk vindt, als persoon of als groep. Kortom; hoe gaan wij met elkaar om? Wat vinden we in 2024 NORMAAL??
En is dat dan een groot vraagstuk? Nee, Dat is gewoonweg het onderwerp weer op de kaart zetten. Maak het bespreekbaar tijdens het eten of in het klaslokaal. Maak er een praatpot van met vragen als; ‘wat doe je als er een oudere vrouw naast je staat in de bus’? Wat doe je als er iemand in de rij staat van de kassa met 1 item terwijl je een volle boodschappenkar hebt’, wat doe je als je ergens binnenkomt? Confronteer iemand die nieuw is in het bedrijf in eerste instantie met de waarden en normen van de organisatie i.p.v. de processen en protocollen van het bedrijf.
Het leven in een fatsoenlijke maatschappij waarin we aardig zijn tegen elkaar is echt zoveel leuker, dat mag je eigenlijk niemand onthouden. Dus snel maar aan de bak om er aandacht aan te besteden.
En dat is geen oude lullen praat maar hartstikke actueel!